روستاهای روستای خرانق، استان یزد، برندق و لارک آمادهی پیوستن به دهکدههای جهانی گردشگری میشوند.
ولی تیموری، معاون گردشگری میراث فرهنگی، از گزینش و معرفی سه روستای ایران به سازمان جهانی جهانگردی در راستای اجرای طرح ابتکاری دهکدههای گردشگری خبر داد.
به گزارش ایسنا، ولی تیموری در اینباره گفت: در راستای اجرایی کردن طرح ابتکاری دهکدههای گردشگری سازمان جهانی جهانگردی، سه روستای برندق، خرانق و لارک از سوی کمیته داخلی معاونت گردشگری برابر با معیارهای اعلامشده از سوی UNWTO گزینش و معرفی شد.
او دربارهی این طرح گفت: طرح ابتکاری دهکدههای گردشگری سازمان جهانی گردشگری در راستای شعار سال این سازمان (گردشگری و توسعهی روستایی) به کشورهای عضو فرستاده شد. این طرح برای شناسایی و معرفی روستاهای گردشگرپذیر و تشکیل شبکهای از روستاها در سطح جهان ارایه شد. معیارهای مورد نظر در این طرح، دارا بودن جاذبههای تاریخی فرهنگی، جاذبههای طبیعی، صنایع دستی، محوریت اقتصاد روستا بر پایه گردشگری، مشارکت مردم روستا در فرایند توسعه و دارا بودن امکانات اولیه برای ورود گردشگر را در برمیگیرد.
معاون گردشگری افزود: با توجه به اینکه در این طرح از هر کشور تنها سه روستا باید معرفی شود، بر همین پایه کمیتهای درمعاونت گردشگری تشکیل و بر پایهی معیارهای اعلامشده و در راستای معرفی روستاهای گردشگرپذیر و کمتر شناختهشدهی کشور، سه روستا به نام برندق دراستان اردبیل، خرانق در استان یزد و لارک در استان هرمزگان برای جمعآوری اطلاعات برگزیده شدند.
وی ادامه داد: با همکاری ادارههای کل استانی آگاهیهای فراگیری مانند ویژگیهای گردشگری روستاها، سیاستهای روستا دربارهی توسعهی پایدار و مشارکت اجتماعی، نحوهی مدیریتگردشگری در روستا، شیوههای بازاریابی و تبلیغ جاذبهها و مزیتهای رقابتی آن گردآوری و در سامانهی سازمان جهانی جهانگردی وارد شد.
تیموری گفت: طبق برنامه زمانبندی اعلامشده، قرار است آذرماه امسال آگاهیهای فرستادهشده ارزیابی و نتیجهی پایانی به کشورهای عضو اعلام شود.
معاون گردشگری افزود: در صورت برگزیدهشدن و تایید پایانی هر یک از این روستاها، نام آنها در شبکه روستاهای گردشگری جای میگیرد و به هر یک از آنها، لوگو و نشان سازمان جهانی تعلق میگیرد و پشتیبانی «معنوی» میشوند.
ساحل لارک، خلیج فارس
روستای برندیق، استان اردبیل
روستای خرانق، استان یزد
مثل هر سال دور هم جمع شده بودیم تا درباره تعطیلات عید به توافق برسیم، هر کس نظری میدهد، یکی شمال، یکی کیش و یکی هم مشهد را پیشنهاد میدهد. برای کیش رفتن باید به فکر بلیت و اقامت بود و برای شمال باید به جا، ماشین و هزینههایش فکر کرد. در واقع هر کدام دردسرهای خاص خودش را دارد، هرکس در مورد اینکه از چه راهی و چطور باید سفر کنیم حرف میزند و دلایلش را میگوید. بحث حسابی داغ است یعنی همیشه در این روزها داغترین و مهمترین بحث خانوادهمان مسافرت عید است و تقریباً هیچ کدام هم در مورد مقصد اصلی به اتفاق نظر نمیرسیم. افراد برای سفر کردن در چند مورد به نقطه اشتراک نمیرسند، یکی وقت دارد، پول دارد اما ماشین ندارد، یکی پول ندارد اما وقت و ماشینش را دارد، یکی پول و ماشین را دارد ولی وقت و حوصله ندارد. هرکس در این گیرودار یک مشکلی دارد و به همین دلیل است که هر کدام به طرق مختلف سفر میکنیم. مهم این است که بالاخره پس از کش و قوس فراوان به این نتیجه میرسیم که برای یک مسافرت خانوادگی و دسته جمعی برنامهریزی کنیم. در این سفر با کمترین هزینه بیشترین استفاده را میبریم، هم در کنار هم هستیم و هم برایمان خاطرهانگیز میشود.
برنامهریزی و حساب و کتاب
اکثر مردم ما فقط در تعطیلات عید نوروز میتوانند مسافرت بروند چون در طول سال با توجه به مشغله کاری که دارند چنین فرصتی برایشان کم پیش میآید اما شکل و شمایل سفرها با هم فرق میکند. مسافرانی هستند که دوست دارند جای جای کشورشان را ببینند و در داخل کشور سیر و سیاحت کنند. این دست از افراد زمینی، برخی ریلی و بعضی نیز هوایی و دریایی سفر میروند. مسافرتهای خارجی هم برای کسانی است که به قولی پول پارو میکنند و میتوانند از پس هزینههای میلیونی تورهای گردشگری و اقامت در کشورهای مختلف بربیایند. آسیاگردی بیشتر از اروپاگردی، استرالیا و امریکا گردی طرفدار دارد و این درصد کم برای رفتن به این کشورها هم وقت و هم هزینه لازم را دارند و اگر هم وقت نباشد، سعی میکنند با پول آن را جبران کنند.
برای یک ایرانگردی لازم نیست که حتماً جیب پرپولی داشته باشی، با امکانات و پول کمتر نیز میتوانیم در طول مدت تعطیلات به چند استان و شهر مختلف ایران سفر کنیم و با توجه به امتیازات در نظر گرفته شده در این مدت، از طبیعت و مکانهای گردشگری دیدن کنیم. حساب کردن هزینههای سفر بسته به داخلی و خارجی بودن کمی متفاوت است. زمان، هزینه و داشتن ماشین شخصی در این میان عنصرهای اصلی هستند.
هزینه اقامت، خورد و خوراک، تفریحات و سایر ملزومات سفر جدا محاسبه میشود و باید دید خانوادهها برای گذراندن این مدت چقدر میخواهند بودجه کنار بگذارند. اکثر ایرانیان در این ایام با وسیله شخصی و به صورت خانوادگی و دسته جمعی مسافرت میروند که تمامی هزینهها بین آنها تقسیم و از این نظر به نفعشان میشود. سهم هر نفر و کل خانواده در این تقسیمبندی منصفانه بوده و به نسبت تورهای گردشگری مبلغ کمتری خرج میکنند، البته این مدل سفر سختیهایی هم دارد که داشتن یک همسفر خوب و خانوادهای که با شما در همه موارد همراه باشد، این سختیها را برایتان به شیرینی تبدیل خواهد کرد. اگر بخواهیم یک خانه محلی، سوئیت یا ویلا کرایه کنیم، هزینه اجاره روزانه آن از 50هزار تومان در نقاط مختلف کشور شروع میشود و در برخی شهرها و بسته به موقعیت مکانی و امکانات تا 900هزار تومان هم دیده شده است. باید دید بودجه مالی که خانوادهها برای این منظور در نظر گرفتهاند چقدر است؟
مسافران ایرانگرد
سرتاسر ایران هنگام بهار و شروع سال نو حال و هوای خاصی دارد و هر نقطه از این سرزمین که پا میگذاریم، از دیدن زیباییهایش خسته نمیشویم. در واقع راست است که میگویند ایران کشور چهار فصل است و مسافران به جای اینکه خارج از کشور بروند میتوانند آب و هوای قارههای دیگر را در داخل نیز تجربه کنند. غرب، شرق، شمال و جنوب ایران فرقی ندارد. همه جای ایران دیدنی است و با خرج کمتری میتوانیم ایرانگردی متفاوتی داشته باشیم.
وسیله شخصی بیشترین طرفدار را دارد و اکثراً دوست داریم که با ماشین خودمان سفر کنیم و هزینه کمتری هم بابت این چند روز بپردازیم. دست به نقد ماشین در پارکینگ است و هر وقت که اراده کنیم میتوانیم بار سفر ببندیم و خودمان را به جاده بسپاریم. در واقع اختیار در دست خودمان است و هر جا که دوست داریم اتراق میکنیم.
حالا اگر ماشین نداشته اما وقت کافی داشته باشیم اولین گزینه چیست؟ اتوبوسهای بین شهری، به شرطی که مسیر خستهکننده و طولانی نباشد. قیمت بلیتهای مسافرتی متفاوت است و بستگی به میزان مسافتی دارد که برای سفر انتخاب میکنیم. البته پیدا کردن بلیت مقصد مورد نظر در روزهای پایانی سال و در طول تعطیلات بسیار سخت است و مسافران برای اینکه با مشکل مواجه نشوند باید برنامهریزی دقیق داشته باشند. برای یک سفر داخلی از 15 تا 50هزار تومان هزینه لازم است. گزینه بعدی استفاده از خطوط ریلی است که محدودیت داشته و فقط چند مسیر مشهد، تبریز، اصفهان، جنوب، شمال و بندرعباس را پشتیبانی میکند. قیمتهای بلیت یک سفره قطار از 19 تا 67هزار تومان است. با یک حساب سر انگشتی برای یک سفر زمینی با ناوگان حملونقل برونشهری باید متوسط نفری 50هزار تومان هزینه کرد. حالا تصور کنید وقت نداریم و مسیر طولانی است، هزینه هم برایت اهمیت ندارد، ذهنمان بعد از این دو گزینه به سفر هوایی میرسد. هزینه سفر هوایی بیشتر از سایر سفرهاست که طبق تعرفههای سال 92 ارزانترین مسیر 192و گرانترین آنها 405 هزار تومان به صورت رفت و برگشت است.
البته سازمان گردشگری هر ساله برای تشویق هموطنان به سفرهای داخلی و استفاده از هتلها مزایا و تخفیفهایی در نظر میگیرد. در همین تهران استفاده از هتلها و اماکن تاریخی تخفیف ویژهای دارد و کسانی که حوصله سفرهای برونشهری را ندارند میتوانند با یک برنامهریزی خوب و دقیق از این امکانات و مزایا استفاده کنند. اطراف شهر بهترین گزینه برای کسانی است که نمیتوانند به جاهای دور بروند و از این فضای خوب و محیط خلوت استفاده کنند.
هتلهای سراسر کشور قیمتهای تقریباًَ ثابتی دارند که با در نظر گرفتن ستاره هتلها و درجهبندیها، اتاقهای یک تخته هتلهای سه ستاره شبی 39هزار تومان و هتلهای پنج ستاره 385هزار تومان تخمین زده شدهاند و مسافران به فراخور جیبشان برای اقامت آنها را انتخاب میکنند. تجربهای که در خانههای اجارهای یا محلی به دست میآوری قابل مقایسه با هتل نیست و باید کارهای شستوشو، غذا درست کردن و نظافت بین نفرات تقسیم شود و خبری از راحتی و غذای حاضر آماده نیست.
برخی هم کمحوصله هستند و اصلاً دوست ندارند به خودشان سختی بدهند و زحمت فکر کردن و برنامهریزی برای سفرشان را به دیگران میسپارند. برای اینکه بدانیم سفر با تورهای گردشگری چه قیمتی دارد، گشتی در سایتها و روزنامهها میزنیم تا از آخرین قیمتهای تورهای داخلی ویژه نوروز 93 آگاه شویم. با یک نگاه سرسری هم میتوان فهمید که قیمتها از سال پیش افزایش یافته و برخی از آنها نیز تعجبآور است. برای تهران گردی یک روزه حداقل باید 40 تا 60 هزار تومان خرج کرد، تورهای دوتا سه شب مشهد از 250 تا 500هزارتومان و شمال هم در همین حدود قیمت است. در این میان برای سفر به شیراز از 700 تا یک میلیون و200، اصفهان از 280تا 800هزار تومان، قشم از 700 تا یک میلیون و200 و کیش که طرفداران خاص خودش را دارد از 500 تا یک میلیون و200 باید هزینه کنیم.
تورهای مسافرتی یک خوبی دارد که هزینه خوراک، گردش و بازدید را قبل از سفر حساب میکنند اما سایر مسافران باید برای بازدید از برخی اماکن و کلاً گشتوگذارشان در طول مسافرت هزینهای کنار بگذارند. البته برخی نیز با توجه به این قیمتهای سرسامآور نوروزی، در هر موقعیت جغرافیایی که هستند، چادر میزنند و در استراحتگاهها ساکن میشوند. البته این مدل سفر رفتن به همین سادگیها هم نیست و با هر کسی نمیتوان همسفر شد وگرنه کل سفر به شما زهر میشود و از رفتن پشیمان میشوی. به غیر از این باید با تجهیزات کامل عازم شد، از چادرمسافرتی و ظروف مورد نیاز گرفته تا لوازم خواب و استراحت، مواد شوینده و بهداشتی، یعنی کلا باید حساب همه چیز را کرد و مجهز عازم سفر شد. با این شرایط برای یک ایرانگردی چند روزه از طرق مختلفی که گفته شد میتوانید برای یک سفر خوب برنامهریزی کنید، همین الان بار سفر ببندید و کاملاً از این تعطیلات لذت برده و احساس رضایت داشته باشید.
جهانگردان پولدار
سفرهای ایام نوروز فقط به داخل کشور محدود نمیشود و درصدی از افراد هستند که با توجه به درآمد و وضعیت مالی خوبی که دارند به کشورهای مختلف سفر میکنند. هرچند درصد این افراد کم است اما در سالهای اخیر رشد پیدا کرده است و انگیزه بیشتر آنها مواردی است که به هیچ وجه با قوانین و سبک زندگی اسلامی ما سنخیت ندارد. وقتی درآمد افراد از یک حدی بالا میرود افراد دوست دارند تفاوتشان را با بقیه یک جورایی نشان دهند و سفر خارج از کشور بهترین راه فخرفروشی است. طبق آمارها در این ایام حداقل 5/4 میلیارد دلار ارز از کشور خارج میشود که شاید با توجه به نوسانات قیمت دلار این رقم در سال جدید افزایش پیدا کند. بیشتر کسانی که به سفرهای خارجی میروند تورهای گردشگری را انتخاب میکنند و عده قلیلی هستند که با توجه به شناخت و آشنایی که از کشور موردنظرشان دارند شخصا سفر میکنند.
این از ما بهتران هم دو دسته هستند کسانی که کشورهای اطراف و آسیایی را برای سفر انتخاب میکنند و گروهی که حاضرند قیمت یک اتومبیل را برای این چند روز بپردازند و هزینه سفرشان بیش از 30میلیون میشود. البته این ارقام فقط مختص به یک نفر است و اگر یک خانواده سه یا چهار نفری قصد سفر داشته باشند این مبلغ سر به فلک میکشد. ترکیه، امارات، ارمنستان، گرجستان، قبرس، یونان، مالزی و تایلند از جمله کشورهایی هستند که در ایام نوروز مورد استقبال قرارمی گیرند. برزیل، چین، لبنان، ژاپن و هند در رده بعدی قرار دارند اما اقیانوسیه، امریکا و اروپاگردی داستان دیگری دارد و باید یک کیف پر از یورو و دلار داشته باشی تا برای یک سفر چند روزه هوس رفتن به فرانسه، هلند یا اسپانیا به سرت بزند.
به طور متوسط در ایام عید امارات از یک میلیون و 800 شروع و تا 3میلیون هزینه دارد. ترکیه هم در همین حدود قیمت است. شرق آسیا 2میلیون و 800 تا 4میلیون، چین از 5/4 میلیون تا 5/6 میلیون، کشورهای همسایه ارمنستان و گرجستان هم تا 5/2 میلیون هزینه دارد. برای سفر به قارههای دیگر هم هزینه را طور دیگری حساب میکنند، این تورها قیمتی بین 7/2 تا 4میلیون به اضافه 3 تا 5 هزار دلار برای یک هفته بیشتر در نظر میگیرند. در کل میتوان گفت یک سفر برزیل، استرالیا و چند کشور اروپایی برای هر نفر در حدود 16 تا 19میلیون آب میخورد. آنچه مسلم است این مسافران برایشان فرق نمیکند که بازار ارز چه وضعیتی دارد، فقط هدفشان گذراندن این ایام در بیرون از مرزهای کشور است، پول که از پارو بالا میرود به جای خرج کردن آن در سرزمین خود و استفاده از خدمات و کالای ایرانی به دنبال هرچیزی که به کشورهای دیگر ربط دارد، هستند.
سفر ارزان و خاطرهانگیز
طولانی بودن تعطیلات، روحیات ایرانیان و رسم دیرینهای که داریم باعث میشود در این ایام سفرهای زیادی انجام شود. لطف مسافرت به این است که از تکتک لحظاتمان بهره برده و از زمان ممکن نهایت استفاده را برای کسب تجربه و دیدن زیباییها ببریم. در این بین خانوادههایی هم هستند که ترجیح میدهند به جای ماندن در خانه حتی در اطراف شهرشان گردش کنند و با کمترین امکانات و هزینه بهترین اوقات را برای خود رقم میزنند. در این ایام و کلاً در تعطیلات به کرات دیدیم که خانوادهها در پارکها و تفرجگاهها چادر میزنند، از امکانات محل مورد نظر استفاده کرده و با به راه انداختن آتش، اجاق و منقل غذا درست میکنند.
این دست مسافران دوست دارند خورد و خوراکشان را خودشان تأمین کنند و مطمئناً نسبت به کسانی که همه وعدههای غذاییشان را به رستوران، فستفود و اغذیه فروشی میروند، هزینه کمتری میکنند. در واقع با توجه به وسع مالیشان سعی میکنند خوش بگذرانند. وقتی که به یاد این روزها میافتیم، لبخند بر لبمان نقش میبندد، دیدن عکسهای یادگاری این ایام برایمان جالب بوده و مرور خاطراتش هر از چند گاه بسیار لذتبخش است. بیشک بدون رفتن به سفر خارجی، اقامت در هتل پنج ستاره و اقامت در ویلاهای لوکس هم میتوان از این تعطیلات لذت برد و خوش گذراند.
مفهوم توسعه پایدار: «استمرار در تولید منابع و استفاده از آن ها به گونه ای باشد که علاوه بر استفاده نسل فعلی، توان استفاده نسل های آتی در معرض خطر قرار نگیرد و به محیط زیست خسارتی وارد نکند».
مفهوم کلی توسعه پایدار از جمله مفاهیمی است که بحث های طولانی درباره معنی آن وجود دارد و از زوایای مختلفی مورد بررسی قرار گرفته است. اما آنچه در تمامی نظرات به آن اشاره شده، این است که: «استمرار در تولید منابع و استفاده از آن ها به گونه ای باشد که علاوه بر استفاده نسل فعلی، توان استفاده نسل های آتی در معرض خطر قرار نگیرد و به محیط زیست خسارتی وارد نکند». در مفهومی گسترده تر، توسعه پایدار شهری به معنی تغییرات در کاربری زمین در جهت رفع نیازها در زمینه های گوناگون حمل و نقل، مسکن، خوراک و … تاثیر می گذارد و به دنبال نگهداری منابع برای حال و آینده از طریق بهینه کردن استفاده و به حداقل رساندن ضایعات است.
از جمله موضوعاتی که در مبحث توسعه پایدار مورد توجه است، عبارتند از: کاهش آلودگی های زیست محیطی، حفاظت از محیط زیست و توجه ویژه به مساله بازیافت، کاهش و جلوگیری از توسعه های زیان آوری که به رغم رفع نیاز فعلی شهروندان، آیندگان را با مشکل همراه می کند، از بین بردن شکاف های اجتماعی و اقتصادی شدید میان فقیر و غنی، بهبود اقتصادی، توسعه فرهنگی، اجتماعی و … شهری که برای طولانی مدت قادر به ادامه حیات خود باشد، «شهر پایدار» نامیده می شود. این نکته را نیز باید در نظر داشت که شهر پایدار فقط به تمیز بودن و بقای شهر اشاره نمی کند، بلکه شهری است که انسان به راحتی می تواند در آن زندگی و کسب درآمد کند، امنیت داشته باشد، از زندگی در آن شهر احساس راحتی و رضایت کند و در یک کلام شهر ایده آلی برای زندگی باشد.
یکی از عواملی که می تواند به شدت بر توسعه پایدار شهرها نقش چشمگیری داشته باشد، گردشگری است که در حال حاضر به یک صنعت بسیار مهم تبدیل شده و دارای ابعاد مختلف فرهنگی، زیارتی، سیاحتی، سلامت، شهری و روستایی و… است. قابلیت ها و توانمندی های صنعت گردشگری همچون یک راهکار بسیار موثر است که می تواند شهرها و کشورها را در شرایط بحرانی نیز حمایت و کمک کند. بسیاری از کشورهایی که در شرایط بحرانی مالی قرار گرفته اند، توانسته اند با تمرکز بر گردشگری خود، با بحران های مالی مقابله کنند و وضعیت رو به بهبودی را برای کشور خود رقم بزنند. برای مثال دولت مالزی با جذب ۱۹ میلیون و ۹۰۰ هزار نفر گردشگر در سال ۲۰۰۸ میلادی، توانست با جلوگیری از اثرپذیری اقتصاد خود از بحران مالی جهان، به جمع مهم ترین کشورهای توریستی جهان بپیوندد و به بقای اقتصادی خود ادامه دهد. این کشور در سال های اخیر با توسعه صنعت توریسم و جذب دانشجویان از نقاط دور و نزدیک به خصوص خاورمیانه، درآمدهای زیادی کسب کرده است.
ترسیم وضعیت ایران
در ایران نیز با کاهش میزان وابستگی اقتصادی کشور به استخراج و صدور نفت، گردشگری می تواند جایگزین مناسبی برای توسعه اقتصادی کشور باشد. کشور ایران با داشتن آثار تاریخی و فرهنگی بی نظیر، جاذبه های اکوتوریسمی و تنوع اقلیمی، وجود دریا، کویر، چشمه های آب گرم، حیات وحش متنوع و منحصر به فرد، جاذبه های گردشگری مذهبی، تنوع گیاهی و جانوری و بسیاری موارد دیگر که می تواند کشور را به یک مقصد گردشگری همیشگی برای توریست ها تبدیل کند، ظرفیت بسیار بالایی در صنعت توریسم دارد و می تواند منبعی بسیار مطمئن در کسب درآمد داشته باشد. ایران با توسعه صنعت توریسم و با ایجاد زیرساخت های مختلف، نظیر جاده و شبکه حمل و نقل و ایجاد امکانات لازم برای گردشگران، می تواند به رشد اقتصادی دست یابد و کیفیت زندگی افراد را نیز ارتقا دهد. رشد و شکوفایی گردشگری موجب ورود ارز به کشور می شود و اشتغال زایی نیز به دنبال آن در کشور افزایش پیدا می کند و در نهایت رفاه کشور نیز بهبود پیدا می کند که نتیجه این عوامل چیزی جز توسعه پایدار کشور نخواهد بود.
نقش برندسازی شهری
برندسازی شهری از جمله موضوعاتی است که در این زمینه می تواند بسیار اثرگذار باشد. با ایجاد جایگاه و تصویر ویژه ای از شهرها در ذهن شهروندان و توریست ها می توان افراد را به اقامت بیشتر در کشور متقاعد کرد. حضور طولانی مدت به معنای ایجاد درآمد بیشتر برای کشور و درآمد بیشتر مستقیما به معنای اثرگذاری بر شرایط اقتصادی یک جامعه است که ایجاد یک فرصت شغلی در صنعت توریسم در مقایسه با دیگر صنایع، نیاز به سرمایه کمتری دارد. در این میان موضوع برندسازی شهری از موضوعات حائز اهمیت و البته جدیدی است که توجه گسترده به آن از زوایای گوناگون موجب شکوفایی و پیشرفت پایدار و سلامت شهرها می شود.
توسعه پایدار صنعت گردشگری نه تنها به تخریب محیط زیست منجر نمی شود، بلکه می تواند به بهترین شکل نیز از آن محافظت کند، رضایت ساکنان و گردشگران را فراهم آورد و تداوم و بقای شهر را برای طولانی مدت حفظ کند.
صنعت گردشگری جایگزین بسیار مناسبی برای تمامی مشاغل و فعالیت هایی است که ممکن است در طولانی مدت یا تمام شوند یا به دلیل تغییر شرایط اقتصادی و اجتماعی دیگر مورد توجه قرار نگیرند؛ در صورتی که گردشگری ازجمله مسائلی است که می تواند همیشگی و مستمر باشد و منافع حاصل از آن به رونق جوامع مختلف کمک کند.
نویسنده: مائده فاضلی/ کارشناس ارشد مدیریت شهری