منطقه حفاظت شده جهاننما در جنوب غربی استان گلستان با تنوعی کمنظیر از حیات وحش، پوشش گیاهی خاص و منحصر بهفرد و جنگلهای انبوه پهنبرگ در کنار آبوهوایی بسیار مطلوب یکی از مناسبترین انتخابها را برای دوستداران گردشگری طبیعی کشور فراهم آورده است. جهان نما که نام خود را از یکی از روستاهای ییلاقی منطقه گرفته است، با مساحت حدود ۳۸ هزار هکتار، پس از پارک ملی گلستان وسیعترین منطقه حفاظتشده این استان به شمار میرود و از سال ۱۳۵۲ زیر نظر سازمان حفاظت محیط زیست قرار داشته است. این منطقه علاوه بر جاذبههای طبیعی چون چشمههای متعدد، رودخانههای پرآب، درههای عمیق و کوههای مرتفع از جاذبههای تاریخی و فرهنگی خاصی نیز برخوردار است. در برخی روستاهای منطقه هنوز میتوان خانههایی با معماری سنتی را دید. بناها و آثار تاریخی متعددی هم در این روستاها وجود دارد که از معروفترین آنها گورستان کمرسرک، امامزاده رضی و مرضیه، و برج ۳۵ متری معروف به «میل رادکان» مربوط به دوره حکومت باوندیان طبرستان است. صنایع دستی هم در روستاهای منطقه رونق دارد و گلیم، پاپوش و وسایل تزئینی به دست هنرمندان این منطقه ساخته میشود. البته این روستاها همگی دهکدههای ییلاقی هستند و هر قدر که در تابستان پررونق و پر سر و صدا هستند، در زمستان خلوت میشوند. با توجه به وجود روستاهای متعدد در داخل و حاشیه منطقه جهاننما، جادههای متعددی برای سفر به این ناحیه از شهرهای کردکوی و گرگان وجود دارد. مسیرهای اصلی برای دسترسی به جهان نما از این قرار است: جاده گرگان به روستای زیارت در شمال منطقه، جاده گرگان به شاهرود که از جلین آغاز شده و از مرکز منطقه حفاظت شده میگذرد. جاده کردکوی به سمت روستاهای درازنو و رادکان که سپس به سوی روستاهای سعدآباد و کفشگیری محله ادامه پیدا میکند.
دیدار از آبشار زیارت
از دیدنیترین بخشهای جهاننما، آبشار زیارت است که در شمال شرق منطقه و در نزدیکی روستای زیارت قرار گرفته است. به دلیل کوهستانی بودن، چشمهها و رودخانهها در این منطقه بسیار فراوان است، رودهای پرآبی چون رود ترکت، رود چهار باغ و رود مغزی، و 70 چشمه بزرگ و کوچک از جمله نخود چشمه، سرخ چشمه، پیرزن چشمه، شربت، تول بنه، شاه پسند، مارسنگ، مراد چشمه، مازوکش، چهارسرا، والدیگاه، امام وردی، تاجین چشمه و چشمه آبگرم زیارت شادابی فضای جهاننما را مضاعف میکند. بهترین فصل برای دیدن جهاننما بهار و تابستان و اوایل پاییز است. این منطقه تابستانهایی معتدل و خنک دارد و روستاهای منطقه هم در این فصل پر جنب و جوش و پر رونق میشوند. اما در زمستان سرمای استخوانسوز، منطقه را سوت و کور و خلوت میکند. هوای مهآلود هم زیاد به جهاننما سر میزند. میزان بارندگی در قسمتهای مختلف منطقه بین ۳۰۰ تا ۷۷۰ میلیمتر متغیر است؛ یعنی خشکترین قسمتهای جنوب جهاننما به اندازه شهر تهران بارندگی دارند و مرطوبترین بخشهای شمال آن هم به اندازه شهرهای ساحلی دریای خزر. پس پیشنهاد ما این است که این یکی 2 هفته آینده را از دست ندهید و اگر فرصت دارید، حتما سری به جهاننما بزنید.
انتخابی مناسب برای کوهنوردان
جهاننما با داشتن تعدادی از مرتفعترین قلههای استان گلستان، انتخابهای مناسبی را هم برای کوهنوردان فراهم آوردهاست. قلههای شاهپسند، کالت و چلستان در مرکز منطقه، قله دوکالی در قسمت غربی و قلههای زبله، لنده کوه و تلمبار در شرق از پیشنهادهای جهاننما به مشتاقان کوهنوردی است. اختلاف ارتفاع در این منطقه زیاد است و از حدود ۸۰۰ متر آغاز میشود و تا ۳۱۰۰ متر میرسد.
جنگل منحصربهفرد
جنگلهای میانبند در اصطلاح جغرافیای شمال کشور به جنگلهایی گفته میشود که در فاصله جنگلهای جلگهای سواحل دریای خزر و جنگلهای کوهستانی دامنه البرز دارد. در این 3 منطقه جلگهای، میان بند و کوهستانی نوع پوشش گیاهی کاملا متفاوت است و در نتیجه هر یک چشمانداز و محیط طبیعی خاصی را پدید میآورد که تشخیص آن برای هر گردشگری ممکن است. امروزه بجز چند منطقه کوچک (مثل پارک جنگلی سیسنگان) دیگر اثری از جنگلهای جلگهای شمال کشور باقی نمانده و جنگلهای میانبند هم آسیب زیادی دیدهاند. در این میان از نظر کارشناسان محیط زیست شمال کشور، جهاننما سالمترین و دستنخوردهترین جنگلهای میانبند را دارد. وجود همین جنگلهای ارزشمند موجب شده بود که در سالهای گذشته هر گاه بحث احتمال وجود ببر مازندران مطرح میشد، توجه همگان به سوی جهاننما به عنوان تنها جنگل کشور که ببر امکان ادامه حیات را در آن دارد، معطوف شود. یکی از دلایلی هم که طبیعتگردان زیاد به این منطقه میآیند، همین جنگلهای بکر و دیدنی است. جنگلهای جهاننما از نوع جنگلهای هیرکانی است که از قدیمیترین جنگلهای دنیا به شمار میرود. در مجموع ۶۰۷ گونه گیاه آوندی در این منطقه شناسایی شدهاست. درختانی همچون راش، پیرو، سرو کوهی، ممرز، مازو، بلند مازو، آزاد، سرخدار، نمدار، آلوچه جنگلی، بید، هفت کول، سیاه تلو، ارس، زرشک، و بوتهها و گلهایی چون گاوزبان، درمنه، کلاه میرحسن، مریم گلى، سریش، فستوک، شکرتیغال، قاصدک، اسپرس بوتهای، چوبک و انواع نسترن از مهمترین گیاهانی هستند که در این منطقه میتوان مشاهده کرد. پرندگانی چون کبک، تیهو، قرقاول، انواع عقاب، دال، شاهین، بلدرچین، سارگپه، هما، قرقی، دلیجه، فاخته، توکا، انواع جغد، قمری و کبوتر، زنبورخور و سسک و پستاندارانی همچون پلنگ، خرس قهوهای، گرگ، مرال، شوکا، قوچ و میش، کل و بز، وشق، گربه جنگلی، گراز، خارپشت، خرگوش، راسو، شغال، سنجاب، رودک، گورکن و انواع جوندگان از مهمترین جانورانی هستند که جهان نما را خانه خود میدانند. بخشهای مرتفع جهاننما هم یکی از بهترین رویشگاههای درخت ارس و از زیستگاههای مناسب پرندگان شکاری متنوع مثل عقاب طلایی، هما و دال و همچنین کبکهای درشتجثه معروف به کبک دری است.